lumen is a clean WordPress theme free WordPress theme developed by myThem.es

Babi Yar. Context (MET GAST)

Woensdag 4 mei 2022, speciaal voor Dodenherdenking (eenmalig)

Twee dagen, 29 en 30 september 1941, waren ervoor nodig; toen waren 33.771 joodse inwoners van Kyiv doodgeschoten door een Sonderkommando van het Duitse leger. De documentaire Babi Yar. Context, geheel opgebouwd uit archiefbeelden, toont de aanloop naar en de nasleep van deze massamoord. Met een inleiding van filmwetenschapper Rudi de Boer.

Mogelijk schadelijk tot 14 jaar Angst

Sergei Loznitsa NL, UA 2021
121 minuten
Oekraïens, Russisch, Duits, Pools gesproken, Nederlands ondertiteld

Koop nu een kaartje

Babi Yar is een ravijn aan de rand van de Oekraïense hoofdstad Kyiv waar een van de grootste massa-executies in de geschiedenis heeft plaatsgevonden. In de minutieus opgebouwde documentaire Babi Yar. Context vormen de twee dagen in september 1941, toen op deze plek ruim 33.000 Joden door de nazi’s werden doodgeschoten, het centrum van de film. Babi Yar was een ijkpunt in de Holocaust. Voor de Duitsers bewees het dat om Joden op grote schaal te vermoorden andere manieren gezocht moesten worden dan massa-executies. In die zin is er een link tussen Babi Yar en de gaskamers. Door vrijwel elke vorm van duiding weg te laten, zijn het in Babi Yar. Context de archiefbeelden die moeten spreken – en spreken doen ze. Onontkoombaar leggen ze getuigenis af. Niet alleen van de gruwelen, maar ook van de wijze waarop de stad en zijn inwoners zich daarnaar plooien. Hoe in 1941 na de bezetting van Kyiv door de Duitse troepen gewillig posters van Hitler werden opgehangen en hoe die na de bevrijding door de Sovjettroepen in 1943 weer plaatsmaakten voor posters van Stalin. En hoe ook het ravijn zelf langzaam maar zeker werd uitgewist. Letterlijk doordat in de jaren vijftig het ravijn werd opgevuld met industrieel afval. Figuurlijk doordat decennialang werd gezwegen over de massamoord. Voor de Sovjetautoriteiten paste de massamoord niet in het verhaal dat iedereen in Rusland in de Tweede Wereldoorlog zwaar had geleden, de inwoners van Kyiv dachten aan de 150.000 slachtoffers van de Duitse bezetting. Pas in 1991, na Oekraïense onafhankelijkheid, ontstond er ruimte voor een bredere herdenking van de massamoord. In het licht van de huidige gebeurtenissen, waarbij tijdens de Russische aanvallen op Kyiv ook de gedenkplaats voor Babi Yar werd beschoten, is de film akelig actueel. Regisseur Sergej Loznitsa zegt hierover in een interview in de Filmkrant van april: ‘We kunnen ons verleden niet verdrijven. We dragen het met ons mee, in ons bloed, in onze genen, in de trauma’s die we hebben opgelopen. Al die historische trauma’s die onze voorouders hebben meegemaakt, leven in ons voort en sturen ons collectieve gedrag aan. Dat is wat mijn films laten zien. En dat is wat nu blijkt als we om ons heen kijken. We hebben te maken met de onopgeloste problemen van onze geschiedenis.’

Om de film en de historische gebeurtenissen beter te kunnen plaatsen houdt filmwetenschapper Rudi de Boer voorafgaand aan de film een inleiding.