De voor een Oscar genomineerde regisseur Feras Fayyad (Last Men in Aleppo) volgt een toegewijd team van vrouwelijke artsen dat onvermoeibaar gewonden verzorgt in een ondergronds ziekenhuis. Het ziekenhuis, dat bekendstaat als ‘de grot’, biedt hoop en veiligheid aan de belegerde burgers. De leiding en de artsen werken zij aan zij met mannelijke collega’s, een situatie die ondenkbaar is in de bovengrondse, onderdrukkende patriarchale wereld. De vrouwen hebben te maken met dagelijkse bombardementen, een chronisch tekort aan medicijnen en voedsel en de voortdurende dreiging van (chemische) aanvallen. The Cave is een aangrijpende documentaire over moed, veerkracht en vrouwelijke solidariteit.
For Sama en The Cave waren te zien op het documentairefestival IDFA. Beide films spelen zich voornamelijk af in een ziekenhuis, waar het personeel onder onvoorstelbare omstandigheden moet werken. Beide zijn bijzonder knap gemaakte, meeslepende documentaires. Toch doemt de vraag op wie er wil kijken naar deze zware kost. Waarom jezelf dwingen tot een confrontatie met de hel op aarde?
Het antwoord is simpel: het is nodig. In een opinieartikel voor de Amerikaanse nieuwssite Daily Beast schreef Amani Ballour, de moedige arts uit The Cave, dat we niet moeten wegkijken. Dat Assad met steun van Poetin moedwillig ziekenhuizen en scholen heeft gebombardeerd, dat hij chemische wapens heeft gebruikt tegen vrouwen en kinderen: het zijn oorlogsmisdaden die niet mogen worden vergeten. Waad el-Kateab, de regisseur van For Sama, hield in een interview eenzelfde pleidooi: ‘We hebben het nodig dat mensen ons zien, dat ze getuige zijn van de situatie in Syrië en voelen wat het betekent.’
‘Filmen!’, roept een vrouw in For Sama wanneer haar zoon is overleden in het ziekenhuis. ‘Film dit!’ De moeder schreeuwt het uit van verdriet, maar wil dat de camera op haar gericht blijft. Het lot van haar en haar kind moet door de wereld worden gezien.
De films hebben bovendien een voordeel boven nieuwsbeelden: ze vertellen een verhaal dat meerdere jaren beslaat en op geen andere manier verteld had kunnen worden. Journalisten hadden nauwelijks toegang tot de belegerde gebieden.