Vergeten oorlog
Veel families in Nederland hebben banden met Indonesië, voormalig Nederlands-Indië. Elk jaar op 15 augustus worden alle slachtoffers herdacht van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van de voormalige kolonie. Jarenlang was er in Nederland weinig aandacht voor de Tweede Wereldoorlog en de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, wat ook te zien is aan het geringe aantal films dat hierover is gemaakt.
Zwarte bladzijde
Van 1942 tot 1945 bezette Japan Nederlands-Indië. Nederlanders werden opgesloten in kampen en tewerkgesteld onder zeer zware omstandigheden. Japan werd met open armen ontvangen door mensen die geloven in de belofte van onafhankelijkheid en de latere president Soekarno werkte vanuit die overtuiging mee met de bezetter. Op 15 augustus 1945 capituleerde Japan en op 17 augustus riep Soekarno de onafhankelijkheid uit. De Nederlanders accepteerden dat echter niet. Ze zagen Soekarno als collaborateur. Bovendien werd Nederlands-Indië gezien als de kurk waar de Nederlandse economie op drijft: “Indië verloren, rampspoed geboren”.
Een zwarte bladzijde in de geschiedenis vormen de Bersiap-periode en de zogeheten ‘politionele acties’, een verhullende term voor oorlog. Van oktober 1945 tot begin 1946 voerden Indonesische paramilitaire organisaties en bendes een strijd tegen niet-Indonesiërs en pro-Nederlandse Indonesiërs. In 1946 arriveerden de eerste Nederlandse soldaten in Indië om de Nederlandse belangen veilig te stellen. De Oost gaat over deze tijd. Onderhandelingen met de Indonesische regering leverden niets op en het Nederlandse leger begon de eerste politionele actie. De Indonesische onafhankelijkheidsstrijd eindigde toen Nederland op 27 december 1949 de soevereiniteit overdroeg aan de Republik Indonesia Serikat. In 1950 kwamen zo’n vijfenvijftig duizend mensen uit Indonesië in Nederland aan, onder wie de ouders van schrijfster en filmmaker Marion Bloem. Op de website van de Stichting Nationale Herdenking 15 augustus vindt u meer informatie over dit onderwerp.
Op 15 augustus vertonen we twee films rond dit thema:
16:30: De Oost
19:20: Het land van mijn ouders